„Ostatni dzień lata”- Joyce Maynard

Dzień, w którym wszystko się zmieniło

Koniec lata, to dość senny i nostalgiczny czas. Czas, kiedy dokonujemy podsumowań minionych zdarzeń i nie spodziewamy się nagłych zwrotów akcji. Życie jednak bywa przewrotne i często rzuca nas w wir wydarzeń, kiedy najmniej się tego spodziewamy. A czasem wystarczy jedna krótka chwila, jedno spotkanie, by wszystko zmienić.

To właśnie koniec lata stał się początkiem opowieści trzynastoletniego Henry’ego. Cała historia zaczyna się całkiem niepozornie. Ot, zwykła wyprawa na zakupy do supermarketu. Każdy postronny obserwator nie zauważyłby w tym nic nadzwyczajnego. Postronny obserwator nie wie jednak, że po rozwodzie, matka Henry’ego niemal przestała wychodzić z domu. Nie wie też, że ta mała rodzina żywi się głównie mrożonkami i zupą z puszki, którą można kupić na zapas, by nie narażać się niepotrzebnie na częstszy kontakt z rzeczywistością. Niepozorna wyprawa okazuje się więc czymś więcej niż zwykłymi zakupami, a to, co ma zdarzyć się potem, zaważy na całym życiu bohaterów.

„I wtedy zrozumiałem, że nasze życie właśnie się zmienia. Wsiedliśmy do kosmicznej kolejki i zmierzaliśmy w ciemną otchłań, gdzie może okazać się, że nie ma gruntu pod nogami i nie wiemy, dokąd zmierzamy. Może wrócimy, a może nie.”

Kiedy poznany w sklepie, ranny mężczyzna prosi Henry’ego o pomoc, chłopiec nie widzi w tym nic dziwnego. Jednak gdy jego matka, Adele, zabiera nieznajomego do ich domu, okazuje się, że pomagają oni zbiegłemu więźniowi, co więcej, skazanemu za zabójstwo. Sytuacja wydaje się dramatyczna. W końcu nie można się czuć bezpiecznie, gdy w Twoim domu przebywa zbiegły morderca. Jak się jednak okazuje nie wszystko jest czarne, albo białe. Frank, bo tak ma na imię uciekinier, wydaje się szczery i godny zaufania. Między nim, a ludźmi, którzy przygarnęli go pod swój dach, zaczyna rodzić się dziwna i całkowicie niespodziewana więź, a kolejne pięć dni ich wspólnego życia, okaże się największą lekcją, jakiej mogło udzielić życie.

„Nigdy nie wiadomo, jaka nadarzy się okazja. Teraz okazywało się, że okazje zjawiają się niespodziewanie. Nie trzeba było donikąd wyjeżdżać po przygodę. Przygoda mogła zjawić się u nas.”

Historia napisana jest pierwszoosobowo, w formie wspomnień trzynastoletniego chłopca. Relacjonuje on zdarzenia w jednym ciągu, przytaczając dosłownie wypowiedziane przez innych bohaterów zdania. Niestety mnie strasznie kłuł w oczy brak jakichkolwiek oznaczeń dialogów, myślników, bądź chociażby cudzysłowów. Choć już dedykacja sugeruje nam, że książka będzie opowiadać historię nastoletniego chłopca, nie mogłam się pozbyć wrażenia, że autorka ustaliła to, zanim wymyśliła całą resztę. Choć Henry nie jest w sumie złym narratorem, to jego punkt widzenia ogranicza w dużej mierze to, czego chciałby dowiedzieć się czytelnik.  Z trójki głównych bohaterów zdecydowanie bardziej wolałabym poznać historię z punktu widzenia Adele- rozbitej emocjonalnie kobiety, która odnajduje sens życia, czy Franka- zbiegłego więźnia, któremu życie ostro dało w kość.

„Ludzie wydają tyle pieniędzy na te światełka, kręciła głową mama. Nigdy nie przyszło im do głowy żeby popatrzeć w gwiazdy?”

Gdyby historia miała formę thrillera nie miałabym żadnych zastrzeżeń, że to Henry ją opowiada. Jednak chemia, która rodzi się pomiędzy Frankiem i Adele, przekazana słowami nastolatka, brzmiała co najmniej dziwnie. Chłopak relacjonuje wydarzenia oszczędnie i nieśmiało, ponieważ opowiada o rzeczach, o których tak naprawdę nie ma pojęcia. Czytelnik ma przez to wrażenie niedosytu, bo właściwa historia zostaje zepchnięta na boczny tor i przyćmiona ciągłymi wtrąceniami o burzliwym okresie dojrzewania, jaki przeżywa główny bohater.

„Bałem się, lecz byłem też podniecony. Wiedziałem, że wreszcie coś się zacznie dziać w naszym życiu. Może coś złego, może nawet strasznego. Jedno było pewne: będzie inaczej.”

Zastanawiam się więc komu mam polecać tą pozycję. Ze względu na wiek głównego bohatera, nasuwa się oczywisty wniosek, że jest to historia dla nastoletnich chłopców. Porusza ona trudny temat akceptacji, dojrzewania i seksualności, jednak mimo wszystko nie wydaje mi się by była to opowieść, która wciągnie nastolatków na tyle by ją zrozumieli i wyciągnęli z niej lekcję. Z drugiej strony można uznać książkę, za literaturę kobiecą. Jednak i na czytelniczki czeka w pewnym sensie rozczarowanie, bo oszczędne słowa trzynastolatka nie oddają w pełni przesłania i uroku tej opowieści. Myślę więc, że najlepiej potraktować „Ostatni dzień lata” jako sentymentalną i nostalgiczną historię o dojrzewaniu, poszukiwaniu życiowych prawd, ale przede wszystkim o rodzinie, która jest podstawą całego życia.

O CZYM?   „Ostatni dzień lata” to sentymentalna opowieść o dojrzewaniu, seksualności i potrzebie miłości. Cała historia jest dosyć leniwa, pełna retrospekcji i niedomówień. Widać też wyraźnie, że autorka inspirowała się klasycznymi historiami, między innymi twórczością J. D. Salingera, z którym była niegdyś związana. Choć historia wyłamuje się poza konwencjonalny scenariusz przedstawienia miłości, nie byłam w stanie docenić tego zabiegu. Mimo, że opowieść bohaterów zrobiła na mnie wrażenie, myślę, że odebrałabym ją lepiej gdyby została przedstawiana w inny sposób. Dla samej treści warto ją było przeczytać, jednak nic nie poradzę na to, że nie mogłam się w niej odnaleźć na tyle, by bardziej ją docenić.

Ocena:

6/10

Za książkę serdecznie dziękuję Wydawnictwu Muza.